Montessori Eğitimi Nedir?
Montessori çocuğun bireyselliğine yüksek derecede uyan bir pedagojidir. İtalya’da yaşayan ilk kadın doktorun geliştirdiği bir sistemdir. Çocuğun bireysel olarak kazandığı becerileri ve ilgisini çeken alanları, karakter yapısı ve öğrenme hızı gibi kişisel özelliklerine uygun olan bir pedagojidir.
Montessori eğitimi farklı eğitimlerle karşılaştırıldığı zaman, çocuklara sağlanan olanaklardan dolayı kendi seçimlerini yapabildikleri bir sistemdir. Eğitimcinin isteklendirmesi yerine özgürce seçim yapan çocuklar, seçimler sonucunda hatalarını denetleyebilir. Eğitim sistemi çocuktan yola çıkılarak kurulmuştur. Çalışmalar sonucunda çocukların nelerden hoşlandığı ve nelerden hoşlanmadığını ortaya koymuştur. Kişiliğin üzerinde duran bir eğitim sistemidir.
Montessori Eğitimi ve Tarihi
Montessori tarihi normal çocukların istikrarsız olmalarından kaynaklanan soru işaretlerinden gelir. Doktor Maria Montessori çocuk evi kurar ve çocukları incelemeye başlar. Çalışmalar sonucunda çocukların hoşlandıkları ve hoşlanmadıkları durumlar ortaya çıkar. Çocukların hoşlanmadıkları şu şekilde sıralanır;
- Cezalar,
- Ödüller,
- Şekerlemeler,
- Toplu şekilde yapılan dersler,
- Oyuncaklardan,
- Yetişkin kişilerin planladığı eğitimler,
- Öğretmen masası.
Hoşlanmadıklarının yanında hoşlandıkları durumlar ise oldukça farklı sonuçlar vermiştir. Gözlemleri sonucu Montessori oldukça etkilenmiştir. Çocukların hoşlandıkları da şu şekilde sıralanır;
- Hareket etmekten,
- Sosyal ilişkilerini kendilerinin kurmaları,
- Özgür faaliyet kaynaklı bir disiplin,
- Özgür seçimler,
- Sessizlik,
- Kitap olmadan okuma ve yazma,
- Hatalarını kendileri denetlemekten,
- Alıştırmaların tekrar edilmesinden,
- Bulundukları ortamın temiz ve düzenli olmasından.
Montessori Eğitimi Uygulamaları Nelerdir?
Montessori eğitimi uygulamak temelde; eğitimin uygulama değil çocuk kişiliği göz önünde tutularak yapılması gerektiğini savunur. Çocukların özel ve tek oldukları, aynı zamanda kendilerine has varlıklardır. Etrafında bulunan maddesel dünyayı benimseyerek, ileriki yaşlarda olacağı kişiyi biçimlendirmeye başlar. Biçimlendirdiği insan modeline ebeveynler ya da yetişkinler müdahale edemezler. Zamansız yapılan müdahaleler, biçimlendirmeyi yanlış taraflara götürebilir. Eğitimde temel olan hususlardan biri hazırlanmış olan çevredir. Montessori materyalleri arasında çocuklar özgür bir şekilde seçim yapar.
Çocuklara tekrar etme fırsatı sunulur, öğrenme kavramı her çocukta farklı süreler içinde gerçekleşebilir. Öğrenen çocuklar yeni bir çalışmaya geçebilir, böylece zaman kısıtlaması olmadan öğrenme alanı oluşturulur. Kullanılan materyallerde bulunan hata kontrolü, çocuğun kendi hatasını bulmasına yardımcı olur. Dışarıdan birisinin onayına, düzeltmesine ve uyarısına gerek duymaz. Kendi başına bireysel olarak düzeltmesine imkan sunulur, yetişkin insandan bağımsızlaşmak gerçekleşmiş olur.
Montessori Eğitimi Materyalleri Nelerdir?
Montessori oyuncakları sayesinde çocuklar pozitif karakter özelliklerine katkıda bulunabilir. Keşfederek öğrenmeyi sağlayan materyallerdir, bireysel eğitimin ön planda olduğu oyuncaklardır. Montessori eğitim mantığına uygun bir şekilde tasarlanırlar. Kendi seçimleri ve düşüncülerini kullanarak gelişimlerine destek olan oyuncaklardır. Eğitim genelinde yetişkin kişiler ve öğretmenler aktif değildir, oyuncaklar tamamen bu çerçevede tasarlanır. Öncelikle oyuncak seçimi tamamen çocuğa bırakılır, öğrenmek istediği bilgiyi çocuk kendisi seçer.
Montessori tasarımlar çocukların bu anlayış çevresinde büyümesini ve gelişmesini sağlar. Tasarımlar sayesinde çocuklar özgürce seçim yapabilir. Deneyimlenerek öğrenme temelinde çocukların yaşam ortamlarında bu bireysel keşiflere olanak sağlanır. Herhangi bir yetişkine ihtiyaç duymadan günlük hayatını devam ettirebilecek tasarımlar ile çocuklar daha mutlu ve gelişmiş olurlar. Yatak, raf, dolap, sandalye ve masa gibi mobilyaların tasarımları bu kavrama göre şekillenebilir.
Çocuk kendi başına yatağa girip çıkabilir, kendi boyuna uygun tasarlanan raf ve dolaplardan eşyalarına erişebilir. İstediği kıyafeti ya da kitabı seçebilir. Ebeveyn yardımına ihtiyaç duymadan bireysel olarak karar alabilir. Çocuklar için bu durum zeka gelişimine destek olurken, aynı zamanda daha mutlu, özgüvenli çocuklar olmalarını sağlar. Gelişim çağında bulunan çocukların, özgür bir şekilde yaşamaya başlaması ile gelecek yaşlarına katkıda bulunur.
Montessori faydaları arasında en önemlisi; çocuğun kendi hızına uygun şekilde gelişmesidir. Bu durum çocukta çalışma ve öğrenme isteğini artırır. Sorumluluk ve planlama çocuğa ait olduğu için kendine olan güveni artacak ve sorumluluk almaktan çekinmeyecektir. Disiplinli olma duygusunu kendi kendine geliştirebilir. Eğitim gereği çocuklar yaratıcı ve üretken zekaya sahip olur. Kazandığı beceriler sayesinde ilk olarak kendisine olsan saygısı artmaya başlar. Öğrendiği bu duygu ile başka insanlara da saygı duymayı öğrenir. Kolay bir şekilde sosyal bir kişilik kazanabilir. Problem çözme becerisi en iyi şekilde gelişirken aynı zamanda duygularını yönetmeyi ve aktarmayı öğrenebilir.